Ұзақтау. Көбәріпті оқымайтындар үшін лайк басып жөніне кете беруіне рұқсат 😉
Кешегі БҒМ-ның жиынына мен де барғам. «Қоғамдық тыңдау» деп атала ма, білмедім. Білетінім, әйтеуір білімге қатысы жоқ, бірақ шаруасы бар біраз адам келіпті. Ал министрлік тарапынан жаңылмасам, мектепке дейінгі және орта білім департаментінің директоры, сосын НИШ пен ҚТЛ және Тіл институтының басшылары келген екен.
Қалай өткені туралы Аршат Ораз айтып кетті ғой. Мен де бес тиынымды қыстырып кеткелі отырмын. Бәлкім, БҒМнің көзі тура болып, беріліп жатқан тиын-тебеннен аз-маз үлес тиіп қалар деген дәме ғой 😉
Ең қызық жаңалық — «Жиілік сөздік». Басқасы білім туралы үнемі қадағалап жүретін маған аса бір жаңалық болмады. Десе де естіген мәліметтерді айтып өтейін:
Ағылшын тіліндегі төрт пән тек 10-11 сыныпта оқытылады. Оның ішінде өз жаратылыстану бағытындағыларға және берілген төрт пәннің мамандыққа қарай екеуі ғана ағылшынша оқытылады.
Барлығы тоғызыншы сыныпқа дейін барлығы қазақша өтеді. Жаңылмасам, жетінші сыныптан бастап, оқыту тіліне қарамай баршасына д/ж тарихы орыс тілінде өтеді. Ал қазақ тарихы қазақ тілінде.
Қазақ тілі мен қазақ әдебиет бұрыннан қазақ тілінде өтуді бастап кеткен. Тек енді қадағалау басқаша өтеді.
Тілді меңгергені эссе арқылы тексеріледі. Ол арқылы сөздік қорын, грамматиканы, ойды түсінуді және жеткізуді меңгергенін, т.б. анықтауға мүмкіндік бар. Бұрынғыдай сөздік түрінде немесе мына сөзді белгілей салу жүзеге аспайды.
Тарих деп кеттім ғой, Мұхтар Тайжан ағамыз:
«Бірқатар ректорлар ЖОО-дан тарихты алып тастау туралы БҒМ-ға хат жолдады дейді, осы рас па? Жалпы ЖОО-да бұдан былай қазақстан тарихы оқытылмайтыны рас па?» деп сұрады.
Оған «Жоқ, ешқандай хат жоқ және тарих алынып тасталмайды» деген жауап берілді.
Айтпақшы, балабақшада ағылшын тілін оқыту міндетті нәрсе емес деп айтып өтті.
Жалпылама осындай ақпараттар берілді. Қалғандары НИШ-тің оқушыларға қазақ тілін меңгерту үшін қандай жоба жасап жатқаны (сабақта, сабақтан тыс және демалыс кезінде) айтылды.
Қонақтардан Мұхтар Тайжан мен Дос Көшім секілді бір екі кісілер ғана сұрақ қоюмен болды.
Мұхаңдікін айттым, меніңше сұрақтарының бәріне жауап берілді. Ал Дос ағамыздың сұрақтары алдында отырғандардан жоғарырақ адамдарға қойылу керек сұрақтар деген ойда қалдым.
Әйтсе де бір ұсынысы маған жағып кетті. НИШ бастықтары бүйтіп жатырмыз, үйтіп жатырмыз деп мақтанып отырды ғой. Сол кезде Дос ағамыз:
«Сіздер осылай деп айта бересіздер ғой, онда қоғамдық комиссия құрып, тексерейік, сол оқушыларыңыз қаншалықты қазақ тілін меңгергенін сол кезде білеміз» деді. Егер бұны расымен қолға алса, НИШке кеткен қаржының ақталғанын, БҒМнің қазақ тіліне жасап жатырмыз деген шараларының нақты нәтижесін көруге болар еді.
Дегенмен жиынның негізгі тақырыбына байланысты ешқандай сұрақтар қойылған жоқ.
Ал негізінде қойылуы тиіс сұрақ:
Неге бірінші сыныптан бастап ағылшын тілі оқытылады? Оған қандай факторлар (психологиялық,педагогикалық жағы) ескерілді? Кирилл мен латын қаріпі екі бөлек. Бала бір әріпті жаңа үйреніп жатып, қазақ тілінде басқаша, ағылшын тілінде басқаша жазылатынына үйренісе ала ма? (ол ата-аналар тарапынан қазір жиі айтылып жүр) Ол жағы зерттелді ме?
Осы сұрақ ең маңызды еді. Үлкендер сөйлеп алсын деп отырып, артынан сұрақты өзім қоюға уақыт жетпей қалды.
Негізі бұндай жерге дайындалып бару керек. Болмаса үндемей отыру керек. Әйтпесе енді орыс тілін отырыс сайын қақсағаннан ештеңе шықпайды. Былай шыққасын бәрі орысша сөйлесіп тұрса…
