Тілдің көсегесі екі жағдайда ғана көгермек. Бірінші қажеттілік туындағанда, яғни сол тілде сөйлемесең сол елде өмір сүру қиындап кететін жағдайда ғана қолданыс аясы кеңейеді. Оны осында өмірбақи тұрып үйренбеген орыс тілділердің Түркияға барып, түрікше сайрап кеткендігінен көруге болады.
Екіншіден, тіл сән кезінде сұраныс туындайды. Бірақ сән болғандықтан, ол ұзақмерзімді емес, сән туғызған құбылыс өмір сүруін тоқтатқанда бірге жоғалады. Қазіргі таңда қазақ тіліне Димаш, Найнти уан және Жайдарман ойындары сұраныс туғызды.
Демек бізге қазақ тіліне сұраныс турғызамыз десек, не қазақ тіліндегі сапалы жобаларға аямай қаржы құю керек, не билікке тек қазақша сөйлеуді міндеттеу керек. Басқа нұсқа жоқ. Соңғысы міндеттелсе, алдыңғысы өздігінен жүрер еді.
Жалпы қазақ тілін білу күнкөріс үшін, орыс тілі артықшылық үшін болуы керек еді, бізде керісінше боп тұр.
Оны дұрыстамай, Президенттің тілге қатысы бипаздап сөйлегеніне ешкім сенбесі анық.
