Соңғы күндердегі оқиғалар қоғамдағы наразы көңілдегі азаматтар қарасының мол екенін байқатып жатыр. Бұқараның ішінде қоғамдағы көп дүниеге көңілі толмайтындар көбейіп келеді.
Оның үстіне ұлт танымында «үміт» деген ғажайып ұғым бар еді. Шайтанның ғана үмітсіз екендігін айтатын біздің жұрт үміттері қирағанда әбден ренжитін болса керек. Оның үстіне біздің елде «гибридті күрес» ұйымдастыруды көздеп жүргендер болуы әбден мүмкін. Қалың бұқараның ішкі қынжылысын бас пайдасына асырып кетуге тырысатындар бар шығар.
КСРО-да 1954 жылдан кейін түрлі деңгейдегі ереуілдер, митингтердің басты себептерінің бірі — құқық қорғау органдарының бассыздығы мен әлеуметтік жағдайдың нашарлауы.
Дегенмен, полиция мен арнайы жасақтың кейбір әрекеттері де елдегі ең үлкен реформа осы салаға қажет екенін байқатады. Өйткені, КСРО кезінде қалыптасқан қылмыс әлемінің ұғымдары, милицияның «түсініктері» қоғамның қалтарыс-бұлтарысынан әлі кеткен жоқ. Соның зардабы екі жаққа да тиіп жатқан тәрізді. Демек, қоғамдағы өзгерістер біздің мәдениетіміз бен танымымызға орнығып алған ұғымдарға баға беруден басталғаны жөн шығар.
Әдетте тып-тыныш, бейбіт күн кешкендей болып көрінетін КСРО-да 1954 жылдан кейін түрлі деңгейдегі ереуілдер, митингтер, көтерілістер де шығып тұрған. Сол оқиғаларға берілдген ресми бағаларға көз жүгіртер болсаңыз, екі-ақ себепті көресіз. Олар: құқық қорғау органдарының бассыздығы мен әлеуметтік жағдайдың нашарлауы.
Рас, полицейлердің бейбіт тұрғынға қару кезенуінің кесірінен бұқараның өре түрегелуі батыс елдерінде де болып тұрады. 2005 жылы Франциядағы тәртіпсіздіктер қара нәсілді екі жасөспірімнің полициядан қашып жүріп ажал құшуынан басталған. Құқық қорғау органдарының заңды бұзуы әдетте ереуілге детонатор болады. Кейін оған әлеуметтік мәселелер қосылып кетеді.
Дегенмен, КСРО-да болған ереуілдердің басым көпшілігі милицияның заңсыз әрекетіне қарсылықтан басталып жүріпті. Мәселен, 1961 жылы Орджоникидзе атындағы зауыттың жұмысшысын милиция сабап өлтіргендіктен, 1500 жұмысшы ішкі істер органдарына шабуыл жасап, басып алған. 68 мылтық пен мыңға жуық оқ-дәріні алып кеткен. Кейін бұл ереуілді билік әскер күшімен басыпты.
Муром деген жерде болған оқиға кейін өзге аймақтарға жайылыпты. Сол жылы Александров қаласында милиция ереуілге шыққан топтың ішінен төрт жұмысшыны атып өлтіреді де, ерегіс тіпті күшейіп кеткен екен.
1964 жылы Бронница қаласында милиция бір адамды өлтірген. Ашу кернеген халық ішкі істер органдарын тақандапты. Сол жылы Ставропольда бұқара милицияға шабуыл жасапты.
1967 жылы Бішкек пен Шымкентте болған ереуілде де милицияға наразылық шешуші фактор болыпты. Степанкартта сол жылы 2 мың адам наразылық шеруіне шығыпты. Себеп: бала өлтірген қылмыскерге тағайындалған жазаның жеңіл болуы екен. Прилуки қаласында халық сол жылы аудандық ішкі істер бөлімін басып алыпты. Себебі милиция қарапайым азаматты өлтірген екен. Тула қаласында да милиция халықтың көтерілуіне себеп болыпты.
1968 жылы Нальчик қаласында да халық ереуілге шыққан екен. Оған да себеп милицияның бассыздығы болса керек.
1972 жылы Днепродзержинск қаласында болған ереуілге де милицияның тым тайраңдап кетуі себеп болған.
1974 жылы Алтай өлкесіндегі Рубцовск қаласында болған ереуілге де милицияның өздері қамауға алған жұмысшыны өлтіруі түрткі болыпты.
1977 жылы Новомосковскте де милиция жеткіншектерді ұрып-соққаны үшін халық көтеріліп кетіпті.
1984 жылы Лениногорск халқы да милицияның жас қыздарды машинамен қағып кетуіне байланысты наразылық танытқан.
Айта берсек, мұндай дерек тым көп. Демек, құқық қорғау органдары қызметкерлерінің әрбір дөрекі әрекеті ереуілдер қатарын көбейтіп жіберуі мүмкін екен. КСРО тарихына үңілгендегі мәліметтер соны меңзеп тұр.
