Кеше Жанасыл Астананың «Қаланың сыртында әскери зауыт бар екен, соған барғалы жатырмын, бірге жүрсеңші» дегенде, қызық көріп келісе кеткем.
Бүгін барып көрдік. Білдік. Таңданып, риза болып қайтық.
Таңданғанымыз біздің ұлттық әскери өндірістің амбициясы жоғары екен, риза болғанымыз осынау стратегиялық өндіріс орнындағы істің басы-қасындағы барлық мамандардың (ұлтшылдығымыз ұстап) қаракөз бауырларымыз екендігі еді. Бұл туралы кейінірек…
Әңгімеміздің әлқисасынан бастайық. «Қазақстан инженеринг» ұлттық компаниясының бастамасымен бір топ журналист пен блогерді «өңгеріп» тиеп алған микроавтобус әлдебір зауыттың қақпасының алдына бір-ақ тоқтады. Бұл мекеме елорданың шеткі жағындағы «Астана-жаңа қала» арнайы экономикалық аймақтың аумағында, ылғи зауыттардың арасында орналасқан екен.
Есігіне келгенде барып, жоғарыдағы жазуды оқып алып, қандай жерге ат басын, тойыс микроавтобус тұмсығын тірегенімізді бір-ақ білдік.
Алдымыздан компанияның басшысы Зия бей қарсы алып, ішке өзі бастап, компания туралы таныстырып өтті.
«Қазақстан aselsan инженеринг» (KAE) ЖШС — қазақ-түрік бірлескен кәсіпорны, «Қазақстан инженеринг» ұлттық компаниясының еншілес мекемесі екен. Aselsan — түріктің Askeri Elektronik Sanayii (Әскери электроника кәсіпорны) деген мағына береді.
2010 жылы KADEX қару-жарақ көрмесі кезінде Қазақстанның және Түркияның Президенттері кездесіп, осындай қару жарақты бірлесіп шығарайық деп келіскен де, көп созбай келесі жылы-ақ компания құруды бастап кеткен ғой. Сөйтіп екі жылдан кейін осы компания өз жұмысын бастапты.
Ошм қысқаша тарихы осындай.
Ал біз не көрдік?
Көргеніміз көп, бірақ оның бәрін фотоға салып отыру мүмкін емес. Өйткені әскери құрылғылар болғандықтан, барлығын жария етуге болмайтыны тағы бар. Сондықтан ауызша айтып берейін.
Компания күштік құрылымдағы техникаға арналған электронды және электронды-оптикалық өнімдер дайындайды. Бинокльден бастап, оптикалық құрылғылармен қатар, антидрон, дірілге дайын құрылғылар шығарады.
Еліміздегі күштік құрылымдардың бірсыпырасына техникаға сервистік қызмет көрсетіп, электроникасын жаңартып та береді екен.
Бірақ ол туралы кеңірек әңгімелеп берудің қажетін көрмей отырмын. Қатты білгісі келген адам компанияның немен айналысатынын сайтынан біле алады ғой.
Менің риза болғаным, жұртшылықтың аузында жүрген «Біздің күштік құрылымдар Ресейдің қаңсығын таңсық қылады» деген қауесетке компания өнімдері тойтарыс бере алады екен. Өйткені өнімдері мемлекеттік стандарттарға да, НАТО стандарттарына да сай. Тіпті Түркия мен Өзбекстанға экспорттап үлгеріпті, енді Ресейге де шығаруды жоспарлап отыр. Дегенмен басты приоритет — ҚР күштік құрылымдарына қажет өнім дайындау.
Тағы бір риза болғаным (енді бұным ұлтшылдық шығар 😉 ), дегенмен мекемедегі түгел дерлік қызметкерлердің қазақ екен. Жалпы бұл кәсіпорында бір ғана шетелдік бар, ол — осы кәсіпорынның директоры Зия бей. Осы бір аңқылдақ, қарапайым түркиялықтың өзі «Мен де көп кешікпей қазақ болам» деп күліп қояды.
Қызметкерлердің бірсыпырасы «Болашақ» бағдарламасымен бітіріп келгендер, қалған — қазақстандық университеттер мен колледждердің түлектері.
Айтпақшы кәсіпорын бірқатар университет, колледждермен келісімге отырып, студенттерді осында практикаға алдыртады да, сосын бітіргесін бірнеше ай стажер қылып, өздеріне алып қалады екен. Яғни дуальді оқытудың көрінісі бар.
Сонан соң кәсіпорын басшылығы мекеме ірілене түссе, өздері де оқу орнын ашуға дайын екенін айтып қалды.
Бұл компанияның өндіріс саласындағы ерекшелігі екі стандартқа да сай өнім шығару екенін айтып өттім ғой. Сонымен қатар, дайын өнімдері сынау лабораториясы бар еліміздегі жалғыз кәсіпорын екенін де айтып өткен ләзім.
Тек өздерінің ғана емес, қарулы күштер қатарына алынған өзге де технологияларды осындағы зертханада сынақтан өткізіп, түрлі климаттық жағдайда, діріл кезінде, суда, соққыға төзімділігі, т.б. жағдайларда сынап көреді екен.
Осылайша, ірге тұрса да, атын естімеген білдей бір кәсіпорын туралы қыруар ақпарат алып, біз автобусымызға міндік. Ал сол ақпаратты блогыма салмасам, жұртпен бөліспесем обал болар.
Айтпақшы, осы бастамаға ұйытқы болған «Қазақстан инженеринг» ұлттық компаниясы екенін айттым ғой, сол мекеменің баспасөз хатшысы Әубәкір Смайыловтың айтуынша, бұл сапар жалғасын таппақ.
